Περιοχή Waterloo. Κατεβαίνω από το μετρό και κάνω αριστερά. Περνώ το μικρό βιβλιοπωλείο και την λαική αγορά και φτάνω έξω από την πόρτα του. Σκαλωσιές και εργάτες που μπογιατίζουν με εμποδίζουν να βγάλω φωτογραφία την πρόσοψη του σπιτιού του καθώς και την βιτρίνα του show room του (όπως τόχα προσχεδιάσει). Τί γίνεται εδώ, τον ρωτάω μόλις ανοίγει την πόρτα και μου ρίχνει το γλυκύτατο χαμόγελο του. «Έλα, πάμε μια βόλτα», μου λέει, «εδώ γίνονται εργασίες, θα μας τρελάνουν»...Και κάπως έτσι αρχίζει μια μεσημεριάτικη περιπλάνηση με τον Κύπριο designer Μιχάλη Αναστασιάδη στα στενά της γειτονιάς του στο Λονδίνο, αλλά και εκεί όπου μπορεί να σε ταξιδέψει ένα ελεύθερο μυαλό.
Θυμάμαι την τελευταία φορά που βρεθήκαμε. Μήνες πριν. Έριχνε χιόνι και από το παράθυρο του σπιτιού του βλέπαμε το φωτισμένο London Eye να διαγράφει τους παγωμένους του κύκλους. Πίναμε κόκκινο κρασί και καθόμαστε στο σαλόνι με τις κόκκινες δερμάτινες καρέκλες. Δεν είχε ακόμα τοποθετήσει στο σπίτι του τα φωτιστικά από την σειρά String Lights. «Έλα θα σε πάρω να τα δείς» μου είπε πριν φύγουμε για την βόλτα μας. Μόλις τα αντίκρυσα άρχισα να τα περιεργάζομαι με την ίδια χαρά που έχει ένα παιδάκι μπροστά σε ένα καινούργιο συναρπαστικό παιγνίδι. «Εκπληκτικά», του είπα και κείνος χαμογέλασε, «τώρα που τα είδα από κοντά» συνέχισα «τώρα είναι που θέλω ακόμη περισσότερο να μάθω όλες τις λεπτομέρειες της συνεργασίας σου με την ε Flos”. Πληροφοριακά σας αναφέρω πως αυτή είναι η σειρά φωτιστικών που έκανε τον Piero Gandini (ιδιοκτήτη και διευθυντή της Flos) να μονολογεί μέσα σε ένα ταξί «Πού ήτανε αυτός ο άνθρωπος κρυμμένος; Τόσα χρόνια γιατί δεν τον είχα ανακαλύψει;».
«Κρίμα που δεν ήρθες πιο πριν στο Λονδίνο», μου λέει εκείνος ενώ συνεχίζουμε να περπατάμε στην περιοχή Waterloo και να αισθανόμαστε την αύρα του Τάμεση. «Έγινε ένα πολύ ωραίο event στο σπίτι μου, το ανέλαβε όλο η Flos, κάλεσαν δημοσιογράφους, ντηζάινερς και διάφορους άλλους του χώρου, για να γιορτάσουμε αυτή την συνεργασία». «Σε βρίσκω σε πολύ καλή φάση», του λέω και εκτός από την συνεργασία του με την Flos, αναφέρομαι και στην υποψηφιότητα του για το Βρεττανικό βραβείου καλύτερου designer. Για το Μιχάλη ωστόσο όλα αυτά δεν είναι παρά η φυσική συνέχεια μιας πολύχρονης προσπάθειας, η οποία δεν είχε πρωταρχικό στόχο την επιτυχημένη καριέρα, όπως την εννοούμε συνήθως, αλλά εκπορευόταν από την πεποίθηση του πως μόνο όταν πιστεύεις στον εαυτό σου και επιμένεις να υπερασπίζεσαι αυτό που είσαι, μπορείς να χτίσεις τις προυποθέσεις που θα σου επιτρέψουν να δημιουργείς ελεύθερα και όχι σύμφωνα με τους «κανόνες» της εξασφάλισης. «Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να δημιουργώ ελεύθερα» μου είχε πει τότε και γι’αυτή ακριβώς την ελευθερία παιδεύτηκε τόσο, ώστε σήμερα να διακρίνει πως όλα τα γεγονότα στην ζωή μας, ακόμα και κείνα που τα καταχωρούμε σαν αποτυχίες ή δυσκολίες, δεν είναι τίποτα άλλο παρά βελονιές στο ίδιο κέντημα. Και ποιό είναι αυτό το κέντημα; «Το κέντημα που απεικονίζει την πίστη σε κείνο που πραγματικά σε συνιστά», μου λέει.
«Σ’αρέσει εδώ», με ρωτάει και είναι ένα εστιατόριο στην γωνιά του δρόμου που το λένε «Άγκυρα και Ελπίδα», μου αρέσει το όνομα του, του λέω και διαλέγουμε ένα τραπέζι πλάι στο παράθυρο. «Να δοκιμάσεις το αρνάκι», επιμένει, «είναι ένα αρνάκι που τρέφεται μόνο με φύκια», διευκρινίζει «γι’αυτό και έχει μια παράξενη γεύση, σχεδόν ψαρένια». Γελάω με την περιγραφή του και πείθομαι να πειραματιστώ. Με ρωτάει πως τα βγάζω πέρα με τις πρόσφατες ανατροπές και μου ανατρέπει την σειρά των ερωτήσεων που ήθελα να του κάνω. «Να πιστεύεις στον εαυτό σου» μου επαναλαμβάνει, «δεν χρειαζεται τίποτα περισσότερο», συμπληρώνει και κάπως έτσι μας πάει η κουβέντα στην εποχή όπου πήρε την απόφαση να ρισκάρει δημιουργώντας το δικό του brand. Αρκετά χρόνια πριν. Δεν είχε ούτε τις οικονομικές προυποθέσεις, ούτε και την ενθάρρυνση κανενός για να κάνει αυτό το βήμα. Πήρε δάνειο από την τράπεζα, την νύχτα δεν έκλεισε μάτι, το επόμενο πρωί ξύπνησε με εξανθήματα, «μην λυγίζεις» του είπε ένας φίλος του Ινδός και τότε ήταν που συνειδητοποίησε πως δεν πρέπει να αφήνει τον φόβο να του απαγορεύει να πάει κόντρα στους φόβους. Ταξίδεψε σε διάφορες χώρες, βρήκε εργαστήρια όπου μπορούσε να κατασκευάσει τα αντικείμενα του, προσέλαβε σχεδιαστές και έφτιαξε έτσι το δικό του show room. Και το αποτέλεσμα; Σήμερα τα φωτιστικά που υπογράφει πουλιούνται σε όλο τον κόσμο, από Ευρώπη μέχρι Αμερική, Αυστραλία και Κίνα. Από την στιγμή που αποφάσισε να κινηθεί μόνος του, δεν χτύπησε ποτέ καμία πόρτα, αντιθέτως όλες οι επαφές έγιναν με πρωτοβουλία των εταιρειών, των γκαλερί και των μουσείων που εντόπισαν τις δημιουργίες του. «Για να μπορέσεις να επιβιώσεις μέσα από την τέχνη σου» μου λέει «πρέπει να καταφέρεις να πείσεις τους άλλους για τις δημιουργίες σου. Και ο μόνος τροπος να τους πείσεις είναι να πιστεύεις σε αυτό που κάνεις. Επιμονή και πίστη, τίποτα άλλο δεν είχα».
Πρίν δύο χρόνια αποφάσισε να συμμετέχει στην έκθεση “Euroluce” την μεγαλύτερη έκθεση φωτιστικών στον κόσμο. Πήρε τηλέφωνο τους διοργανωτές, του απάντησαν πως όλες οι θέσεις είναι κλειστές, ζήτησε ένα προσωπικό ραντεβού μαζί τους, τον δέχτηκαν κάπως απρόθυμα. Μέχρι την στιγμή που τους έδειξε τον κατάλογο με τις δημιουργίες τους. Εκεί άλλαξαν γνώμη και μέσα σε πέντε λεπτά βρέθηκε, ώς δια μαγείας, μια θέση για τον ίδιο. Την ίδια περίοδο οι δημιουργίες του βρίσκονταν και στο Palazzo Durini, όπου δίπλα από τα δικά του φωτιστικά παρουσιάζε την δουλειά της η γνωστή Ισπανίδα σχεδιάστρια Patricia Urquiola.«Μια απίστευτη γυναίκα» μου λέει. «Η οποία πραγματικά ήθελε να με βοηθήσει κι’αυτό σπάνια το συναντάς. Θυμάμαι ακόμα εκείνη την μέρα που μου είπε, μην φύγεις θαρθεί κάποιος που θέλω να στον γνωρίσω. Και αυτός ο κάποιος ήταν ο Piero Gandini. Αν δεν δουλέψεις με αυτό τον τύπο, του είπε η Patricia “τότε θα είσαι πολύ ηλίθιος. Και κείνος μου είπε πως την επόμενη φορά που θα βρισκόταν Λονδίνο θα μου τηλεφωνούσε”.
Του τηλεφώνησε μερικούς μήνες μετά. Συμφώνησαν να συναντηθούν για μεσημεριανό σε ένα πολύ γνωστό λονδρέζικο εστιατόριο. Λίγο πριν μπεί ο Μιχάλης στο εστιατόριο κτύπησε το κινητό του. Ήταν ο Gandini για να τον πληροφορήσει πως η πτήση καθυστέρησε και πως δεν προλαβαίνει να τον συναντήσει εκτός κι’αν είναι διαθετειμένος να πάει εκείνος στο αεροδρόμιο και να πιούνε ένα καφέ εκεί στο σταθμό του τρένου. “Αμέσως δέχτηκα” μου λέει “πήρα τον υπόγειο και σε πολύ λίγο ήμουν εκεί. Εκείνος σε μισή ώρα έπρεπε να βρίσκεται στην άλλη άκρη του Λονδίνου, δεν υπήρχε ο χρόνος ούτε για ένα καφέ, θα σε συνοδεύσω στο ταξί, του είπα και έτσι έγινε. Μέσα σε κείνη τη διαδρομή κλείστηκε η συμφωνία με την Flos. Στην αρχή ήταν διστακτικός. “Εμείς θέλουμε να δουλεύεις αποκλειστικά για μας αν συνεργαστούμε” του είπε. Ο Μιχάλης τότε του αποκρίθηκε πως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. “Πιστεύω τόσο πολυ σ’αυτό που κάνω που δεν πρόκειται να αλλάξω πορεία” του είπε και αμέσως μετά του ζήτησε να ρίξει μια ματιά στο κατάλογο όπου είχε μέσα τα σχέδια της νέας σειράς φωτιστικών String Lights. Ο Gandini έπαθε την πλάκα του μόλις φυλλομέτρησε τον κατάλογο. «This is for us” του είπε και τον κάλεσε αμέσως να πάει μαζί του το ίδιο βράδυ στο event για το οποίο είχε έρθει στο Λονδίνο. Στο event τον σύστηνε παντού λέγοντας πως «σήμερα είδα κάτι που δεν το έχω δει ποτέ στην ζωή μου»...
«Η σχέση μας σήμερα με τον Gandini είναι πολύ ωραία,» μου ομολογεί ένω έχουμε φτάσει πια στον διπλό εσπρέσσο. Μου περιγράφει το ταξίδι που έκαναν μαζί για να παρακολουθήσουν τον αγώνα Νάπολη-Μάτσεστερ Σίτι, μαζί με κάποιους άλλους φίλους του Gandini Ναπολιτάνους. Ήταν υπέροχη εμπειρία, λέει, τη μέρα περπατούσαμε σαν ρεμάλια στους δρόμους μέσα σε κείνο το πνεύμα του ποδοσφαίρου και το βράδυ μέναμε σε ένα από τα πιο ακριβά ξενοδοχεία όπου συνήθως μένει η Σοφία Λώρεν. Γελάει. Του αρέσουν αυτού του είδους οι αντιφάσεις. Του οξύνουν την παρατηρητικότητα. Γιατί το βλέμμα του δεν σταματά ποτέ να απορροφά πληροφορίες. Ακόμα και κεί οπου για κάποιον άλλον δεν υπάρχει τίποτα να παρατηρήσεις ο Μιχάλης βρίσκει το τρόπο να συνδέσει το φαινομενικά αδιάφορο με το ενδιαφέρον. «Είναι τόσο λυπηρό» μου λέει «να έχουμε τόση ομορφιά μέσα μας και να μην την συνειδητοποιούμε παρά μόνο όταν μια ανατροπή μας αναιρέσει όλες μας τις πλάνες». «Είναι φορές που ούτε και τότε την συνειδητοποιούμε» του λέω και κείνος γνέφει καταφατικά. «Πώς καταλήξαμε να μιλάμε για την κρυμμένη μας ομορφιά» τον ρωτάω χαριτολογώντας. «Όλα μας οι σκέψεις και όλα όσα έχουμε ζήσει συνδέονται με ένα μαγικό τρόπο για να φτιάξουν αυτό το κέντημα που ο καθένας αποκαλεί ζωή του» μου λέει και μένω να τον κοιτώ σιωπηλή.
«Θυμάμαι όταν ήμουνα μικρός, πήγαινα κάθε μέρα έξω από τις βιτρίνες του Σιδέρη (ήταν το μόνο κατάστημα τότε στην Κύπρο που έφερνε ντηζάιν έπιπλα και φωτιστικά) και χάζευα το περιεχόμενο του. Και ύστερα έμπαινα μέσα και στεκόμουν με τις ώρες να περιεργάζομαι τα φωτιστικά της Flos. Αν μου έλεγε κανείς τότε ότι μια μέρα θα βρισκόμουν σε ένα ταξί, σε μια διαδρομή από το αεροδρόμιο στο κέντρο του Λονδίνου, με τον διευθυντή αυτής της εταιρείας να του δείχνω τα σχέδια μου και κείνος να ενθουσιάζεται, θα τον έβγαζα τρελό. Τότε ήμουνα ένας πιτσιρικάς γεμάτος όνειρα, τίποτα άλλο δεν είχα. Όταν έκλεισε θυμάμαι ο Σιδέρης και πουλούσε όσο-όσο τα φωτιστικά της Flos μάζεψα λεφτά και πήγα και αγόρασα δύο. Τα έφερα μαζί μου όταν πρωτοήρθα Λονδίνο για να σπουδάσω. Ακόμα τα έχω στο σπίτι μου. Και όταν ήρθε ο Gandini του τα έδειξα και του είπα «κοίτα, από μικρός είχα αυτό το όνειρο...».
Μέχρι που έγινε πραγματικότητα., κάνω σχόλιο. «Οτι θες μπορείς να το πετύχεις» μου επαναλαμβάνει «αρκεί να πιστεύεις σε αυτό που κάνεις και να μην γίνεσαι χαμελαίοντας ανάλογα με το τί σου λέει ο καθένας που φοβάται το ρίσκο και προτιμά να ακολουθεί την πεπατημένη οδό». Και τα String Lights τον ρωτώ; Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα; «Θυμάσαι τα πανηγύρια στα χωριά» μου λέει, και βέβαια τα θυμάμαι, «που στήνανε εκεί τα φώτα με ένα σχοινί για να οριοθετήσουνε το χώρο και να ξεχωρίσει πού ήτανε η πίστα και πού το φαγητό. Μ’αρέσει αυτή η ιδέα ότι μέσα από ένα αυθόρμητο τρόπο δημιουργείται γεωμετρικός χώρος. Και αυτή η πειθαρχία των παράλληλων γραμμών με γοήτευε πάρα πολύ. Aυτός ο πειθαρχημένος αυθορμητισμός είναι τελικά η φιλοσοφία όλης μου της ζωής»..
