Δήμητρα Γαλάνη

Η Ελληνίδα ερμηνεύτρια που ξέρει να διακρίνει τις πλαστές πραγματικότητες από την ουσία της ζωής επιμένει πως η δύναμη είναι στον άνθρωπο.

images
Back to top

Βρέθηκα σε μια Αθήνα που μιλούσε με αριθμούς και εξισώσεις. Ένιωθα λες και πάνω από το κεφάλι μου δεν ήταν ο αττικός ουρανός αλλά δισεκατομύρια και τρισεκατομύρια ευρώ που φεύγαν στον αέρα. Ο κόσμος αμήχανος, να βγαίνει μεν έξω στις ταβέρνες, γιατί έτσι είναι ο Ελληνας και μαγκιά του, αλλά στις συζητήσεις του να λογαριάζει πια την ζωή του με μαθηματικές πράξεις και στα όνειρα του να βάζει ένα μεγάλο πλην. Οι τηλεοράσεις, από τα δελτία ειδήσεων μέχρι και τις πιο ανώδυνες εκπομπές παρουσιάζαν μια πραγματικότητα τρομαχτική, η οποία σκιαγραφούσε αυτή την νέα εποχή που διανύουμε, η οποία προφανώς στοχεύει στο να μας περιορίσει όχι μόνο τις επιλογές αλλά και τον ορίζοντα μας.

Με όλα αυτά να τριγυρνάνε στο κεφάλι μου περπάτησα από το μετρό μέχρι την οδό της Δήμητρας Γαλάνη. Στο σπίτι της επικρατούσε μια υπέροχη ησυχία, με το σκυλί της να κόβει βόλτες στο σαλόνι και από τα παράθυρα της να μπαίνει ένα ωραίο απογευματινό φως. Πριν ακόμα εμφανιστεί και καθίσει απέναντι μου, πάνω στο σκουρόχρωμο καναπέ της, ένιωσα ήδη μια θετική ενέργεια που με ξεκούραζε. Και όταν αργότερα μιλώντας μαζί της, παρέα με ένα φλυτζάνι καφέ, ένιωθα λες και μου συγύριζε το μυαλό μου. Υπενθυμίζοντας μου τα βασικά, εκείνα δηλαδή που έχουμε ξεχάσει αλλά είναι αρκετά για να περνάει ο άνθρωπος καλά στην ζωή του. Φεύγοντας κράτησα την εξής φράση της: «Εσείς γράφοντας, εγώ τραγουδώντας καλούμεθα να ξυπνήσουμε τον κόσμο. Οφείλουμε να το κάνουμε και λέγοντας του «Παιδιά ξυπνήστε. Είστε σε λάθος δρόμο». Το γιατί είμαστε σε λάθος δρόμο, μπορείτε να το διαβάσετε στην συνέντευξη που ακολουθεί. Όπου επέλεξα να την αφήσω να μιλά η ίδια χωρίς δικές μου παρεμβάσεις. Έτσι κι’αλλιώς εγώ ζήτησα να την δω γιατί είχα ανάγκη αυτό το ξύπνημα…

«Τα νέα παιδιά σήμερα έχουνε ένα άκρατο ρομαντισμό, όχι με την παλιά έννοια, αλλά με την έννοια της βεβαιότητας ότι κάτι καλύτερο θα συμβεί που θα ανατρέψει ό,τι έχει την σκληρή και άθλια πέτσα αυτού που λέγεται κατεστημένο. Αυτό το ρομαντισμό προσπαθεί η εξουσία και όλο αυτό το πράγμα που κυριαρχεί σήμερα στον κόσμο, να τον καταστρέψει και να τον μετατρέψει σε οργή και θυμό. Αντί δηλαδή η κοινωνία να απορροφήσει την φαντασία και την δημιουργικότητα που έχουνε οι νέοι ανθρώποι, μπας και γίνει λίγο καλύτερη, τους τη γυρίζει πίσω και τους οργίζει. Και έτσι βλέπεις τα παιδιά να κάνουν ακρότητες. Η οργή όμως και ο θυμός αν μπορεί να μετατρέπεται σε ένα αίσθημα ελευθερίας είναι το πιο χρήσιμο πράγμα σήμερα. Γιατί η οργή που προξενεί η κοινωνία των Μεγάλων, την ίδια στιγμή που απελπίζει τους νέους, είναι ωστόσο και η δύναμη τους. Στο χέρι τους είναι η αλλαγή. Η κοινωνία τους μαθαίνει να είναι ανταγωνιστικοί και κανίβαλοι και αυτοί για να πάνε κόντρα πρέπει να γίνονται συλλογικοί, γεμάτοι δύναμη και αγάπη. Αυτό για μένα είναι η επανάσταση σήμερα και έτσι θα γίνει. Δεν χρειάζεται ούτε να χυθεί αίμα, ούτε βία. Εκείνο που χρειάζεται είναι συλλογικότητα και επιμονή για να κατακτήσουνε ξανά τις ατομικές τους ελευθερίες. Και επίγνωση, δηλαδή να ξέρουν ότι αυτή είναι η δύναμη τους. Επίγνωση σημαίνει να αγαπήσεις τον εαυτό σου και να καταλάβεις ότι αυτό που πας να κερδίσεις στην ζωή δεν είναι η πλαστή ευμάρεια, αλλά πολύ πιο απλά πράγματα που σε κάνουν να περνάς καλά. Πρέπει να στρέψουνε το βλέμμα τους από κείνο που πλασάρουνε οι τηλεοράσεις, το οποίο είναι εντελώς ψέμα, και να δούνε την αλήθεια. Η αλήθεια έχει μια μεγάλη σκληρότητα άμα την αντιμετωπίσεις. Και το μεγαλύτερο πρόβλημα των κοινωνιών σήμερα είναι ότι δεν θέλουμε να δούμε την μίζερη αλήθεια μας».

«Η μίζερη αλήθεια μας είναι αυτό που ζούμε. Έχουμε μαντρωθεί όλοι πίσω από το να κερδίζουμε για να διαφέρουμε, λες και είναι αυτό που θα μας κάνει να διαφέρουμε, ένα κέρδος που σημαίνει και μια κοινωνική αποκατάσταση. Έχει πάψει, με λίγα λόγια, νάναι ζητούμενο μας το πώς να γίνω καλύτερος άνθρωπος ή πώς να μάθω να αγαπάω ή να βρω ένα άνθρωπο που να ταιριάξω πραγματικά μαζί του ή να κάνω μια δουλειά που πραγματικά θέλω. Έχουμε χάσει την επαφή μας. Λάθος. Μεγάλο λάθος. Ο κόσμος απομονώνεται στα σπίτια του, δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ, κουράζεται, γυρνάει πτώμα στο σπιτι, βάζει παντόφλες, κάθεται στο καναπέ και κοιταζει την τηλεόραση παθητικά, ούτε ανταλλάζουνε κουβέντες μεταξύ τους, ούτε με τα παιδιά τους, ούτε με τους αγαπημένους τους. Είναι δύο κουρελια τα οποία παράγουν σαν κουραδομηχανές ένα χρήμα το οποίο δεν ξέρουν πού θα τους βγάλει. Πού θα τους βγάλει; Για πείτε μου. Και επειδή παράγουν χρήμα, δημιουργούν υποχρεώσεις και γίνονται θύματα αυτών των υποχρεώσεων και είναι ένας φαύλος κύκλος. Μα έλεος δηλαδή. Ζούμε ένα απίστευτο πράγμα. Και ακούω επίσης και το εξής καταπληκτικό. Σου λεει ο άλλος «για τα παιδιά μου το κάνω». Τι για τα παιδιά σου; Ποιος σου είπε ρε κυριε ότι πρέπει να τα δώσεις όλα έτοιμα στα παιδιά σου; Για να τα καταστρέψεις τελείως; Να μην ανακαλύψει κι’ αυτό τίποτα στην ζωή του; Να μην καταλάβει πως βγαίνει το μεροκάματο; Αρα τι δικαιολογία είναι αυτή «το κάνω για τα παιδιά μου». Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να γεμίσεις τα παιδιά σου με συναισθηματική ασφάλεια και με σιγουριά για τις επιλογές τους. Και να τους δώσεις τα στοιχειωδη για να πορευτούνε. Ένα πρώτο χαρτζιλίκι για να ξεκινήσουνε και από κει και πέρα είναι δικό τους θέμα. Οι νέοι δεν χρειάζονται πολλά για νάναι ευτυχισμένοι. Με ένα σακίδιο στον ώμο και με δέκα ευρώ στη τζέπη μπορούν να γυρίσουν τον κόσμο και νάναι ευτυχισμένοι. Μπορούν να πάνε μια βόλτα στην παραλία με την αγαπημένη τους και για κείνους αυτός είναι ο κόσμος όλος. Εμείς όμως τρέχουμε μπας και τα αφήσουμε να χαλάσουνε καμία σόλα, τρέχουμε να τους πάρουμε αμάξια και τέτοια. Δεν το καταλαβαίνουμε ότι έτσι καταστρέφουμε αυτά τα παιδιά;»

«Οι νέοι σήμερα ξέρουν ότι η αλήθεια είναι αλλού και όχι μέσα σε αυτό που τους παρουσιάζεται σαν lifestyle. Πώς το ξέρουν; Από ένστικτο. Αλλά και επειδή πια υπάρχει ένα διαδίκτυο, όπου οι φωνές εκεί μέσα είναι ελεύθερες. Αυτό το όπλο της τεχνολογίας που το είχανε φτιάξει για να παγιδέψουν-πίστευαν- τις κοινωνίες, δεν μπορουν πια να το τιθασεύσουν και αυτό θα είναι και το μέσο για να ελευθερωθεί ο άνθρωπος. Ένα παιδί σήμερα με ένα κλίκ ενημερώνεται για το τι συμβαίνει στον κόσμο, ενημερώνεται σωστά και όχι όπως θέλουν τα παγιδευμένα μμε να τον ενημερώσουν. Γιατί ας μην γελιώμαστε, τα περισσότερα μμε είναι παγιδευμένα και πουλημένα στην εξουσία. Μέσα, λοιπόν, από το ίντερνετ και μέσα από αυτή την διαδικτυακή ελευθερία και την παγκοσμιότητα μπορείς να ζήσεις τις αλήθειες παντού. Θα μου πείτε, ναι αλλά εκει μέσα υπάρχει και το κακό κομμάτι της κοινωνίας. Μην ανησυχείτε ένα παιδί διακρίνει τι είναι καλό και τι είναι κακό, όταν το μεγαλώσεις με υπόβαθρο τον πολιτισμό και όχι με μια σωρεία απαγορεύσεων. Όλα είναι θέμα πολιτισμού. Παλαιότερα, στην δική μου γενιά, για να δεις ένα διαφορετικό δρόμο, έπρεπε να διαβάσεις βιβλία, έπρεπε να περάσεις από διάφορες διαδικασίες, τώρα αυτό δεν χρειάζεται, είναι πολύ πιο εύκολη η πρόσβαση στην γνώση και στην πληροφορία. Ο κόσμος εκτός διαδικτύου εξακολουθεί να είναι αυτός ο τελείος πλαστικός κόσμος. Η αλήθεια, όσο παράδοξο κι’αν ακούγεται, είναι μέσα στο virtual. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, μουσικής, τέχνης κτλ γίνεται πολύ περισσότερο μέσα στο διαδίκτυο παρά μέσα στο σύστημα. Και επίσης αυτό το επιχείρημα ότι το ίντερνετ απομονώνει κτλ είναι ένας σκέτος μύθος. Για ποια απομόνωση μιλάμε όταν μπορείς να ακουμπήσεις σε όλο τον κόσμο και να ανταλλάξεις απόψεις για οποιοδήποτε θέμα αφορά στις κοινωνικές ελευθερίες, στην επιβίωση, στο οτιδήποτε; Προσωπικά έχω την αίσθηση ότι ξημερώνει ένας άλλος κόσμος, ότι αλλάζει πάρα πολύ και βέβαια αυτή η αλλαγή είναι επώδυνη και αργή αλλά θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον. Θα μου πείς και ζητάς από τα νέα παιδιά να υποστούνε αυτή την επώδυνη αλλαγή; Ναι. Γιατί είναι πιο ανθεκτικά. Έχουν άλλη ενέργεια. Δεν στέκονται σε μικρότητες, δεν τους ενδιαφέρουν αυτά τα συμπλέγματα και οι συντηρητισμοί. Όσο κι’αν το σπίτι τους θέλει να τους τα περάσει η τάση των νέων ανθρωπων είναι να τα ξεπεράσουν. Εγώ δεν είμαι ούτε φιλόσοφος, ούτε έχω κάποια βαθεία γνώση. Εμπειρικά μιλάω. Γιατί μέσα από διάφορες πλατφόρμες έρχομαι συνέχεια σε επαφή με τους νέους, ιδιαίτερα τους μουσικούς και βλέπω την ομορφιά τους, την δύναμη τους, την γνώση τους, την αισθητική τους, πόσο πιο διαμορφωμένοι και πιο στοχευμένη σωστά είναι και πραγματικά συγκινούμαι αφάνταστα. Όχι μόνο το επιβραβεύω αλλά μαθαίνω από αυτό.»

«Αυτό το σαθρό σύστημα το βλέπω να καταρρέει από μόνο του και χαίρομαι πάρα πολύ. Τρώει μόνο του τον εαυτό του και δεν χρειάζεται να κάνω τίποτα, απλά κάθομαι και το παρατηρώ. Και όλοι μας αυτό πρέπει να κανουμε. Να καθίσουμε και να το παρακολουθούμε να γκρεμίζεται. Μόνο του πέφτει και δεν μας συμπαρασύρει. Δείχνει να μας συμπαρασύρει αλλά δεν μας συμπαρασύρει. Το πολύ πολύ να γίνουμε λίγο πιο φτωχοί. Δεν πειράζει. Όλοι μαζι θα γίνουμε πιο φτωχοί. Και σαφώς θα είναι καλύτερα. Γιατί αυτή η οικονομική κρίση έγινε για να μας φέρει πίσω στην πραγματικότητα. Αυτό που ζούμε δεν είναι πραγματικότητα, είναι μια φούσκα, είναι πλαστό. Ακομα κι’αυτοί που το διαχειρίζονται το σύστημα το ξέρουνε ότι καταρρέει και γι’αυτό τρέχουνε για να αρπάξουνε ο,τι προλάβουνε. Δεν βλέπετε τι γίνεται; Αρχίζουν ήδη και τρώγονται μεταξύ τους. Αρχίζουν και ξεσκεπάζουνε οι μεν τους δε. Οι ίδιοι δηλαδή που δημιουργούνε το συστημα και την διαφθορά και τη μη διαφάνεια, τρώει ο ένας τις σάρκες του αλλου. Η απόλυτη ντεκατάνς. Περνάμε πανω από το κεφαλι μας τρίλιον ευρώ, δολλάρια, γιέν και ο κόσμος έχει χαθεί σε ένα απίστευτο σύνεφο αριθμών. Ακούμε καθημερινά στα δελτία να μιλάνε για δισεκατομύρια και τρισεκατομύρια λες και είναι φυστίκια. Τόσο έχει ξεφτιλιστεί. Τόσο ψέμα είναι όλα. Ας κοιτάξουμε λοιπόν να πάψουμε να καταναλώνουμε ψυχοπαθητικά, γιατί η κατανάλωση μας δείχνει πάρα πολύ κακή ψυχολογική κατάσταση. Ο υπερκαταναλωτισμός αυτός ο οποίος επιτρέπει σε όλα αυτά τα συμφέροντα να κάνουν τους μάγκες πρέπει να σταματήσει. Ας αρχίσουμε από κει λοιπόν. Δεν θέλει τόσα πράγματα η ζωή για νάναι ωραία. Η μοναδική μας πραγματικότητα είναι ότι εφόσον ζω και αναπνέω, είμαι ευτυχισμένος. Επειδή ακριβώς ζω. Ας γυρίσουμε πίσω στην φύση, εμείς που έχουμε το προνόμιο να πάμε μια εκδρομή όποτε θέλουμε και να νιώσουμε ξανά καινούργιοι. Να πάμε στην θάλασσα, να δούμε ένα ήλιο και να πούμε ευχαριστώ θεέ μου που ζω»

«Η ελευθερία είναι το παν. Η ελευθερία της ψυχής σου, η ελευθερία του λόγου σου, αυτά πρέπει να προασπίζει ο νέος άνθρωπος σήμερα. Και η ελευθερία των αισθημάτων σου. Να μην φοβάσαι να πεις τι νιώθεις ακόμα και όταν φαίνεται ότι εσύ είσαι ο τρελός και όλοι οι άλλοι οι κανονικοί. Να πεις ότι αφού το πιστεύω θα γίνει. Και αν το πιστεύεις πραγματικά με ένα μαγικό τρόπο γίνεται. Αυτό θέλω να περάσω σαν μήνυμα στα νέα παιδιά. Πώς δεν υπάρχει περίπτωση να μην γίνει αυτό που πραγματικά θέλουμε. Αρκεί να το θέλουμε πραγματικά και όχι να παρασυρόμαστε από τα διάφορα. Και για να βρούμε αυτό που θελουμε, αυτό που είναι η δική μας αλήθεια πρέπει να δοκιμαστούμε. Να μην φοβόμαστε να δοκιμαστούμε. Λίγη τόλμη θέλει η ζωή. Να διαλέγεις το μονοπάτι που δεν είναι το συνηθισμένο. Κι’αν χαθείς δεν πειράζει. Προς στιγμήν θα χαθείς. Μετά θα τα ξαναβρείς. Μπορεί να ταλαιπωρηθείς αλλά δεν πειράζει. Θέλει λίγο θάρρος η ζωή. Νάσαι τολμηρός. Να πεις για να δω. Μήπως; Και να έχεις την ανάγκη να δοκιμάσεις τον εαυτό σου. Μόνο έτσι θα βρεις την αλήθεια σου. Αλλά για να το κάνεις αυτό πρέπει νάσαι έτοιμος να σπάσεις τα μούτρα στο εγώ σου. Εκείνο το εγώ σου που σε τυφλωνει και δεν σε αφήνει να προχωρήσεις μπροστά. Μόνο άμα σπάσεις τα μούτρα σου μαθαίνεις. Ανώδυνα δεν γίνεται τίποτα. Εγώ είχα τις αντοχές να μάχομαι για την αλήθεια μου γιατί ερχόμουνα από ένα σπίτι που με είχε επιβραβεύσει στις επιλογές μου κι’αυτό είναι πολύ μεγάλο δώρο. Μαχομαι για την αλήθεια μου, όποια κι’αν είναι αυτή, μέσα από την τέχνη μου. Και ο καθένας πρέπει να το κάνει μεσα από την τέχνη του. Οποια κι’αν είναι η τέχνη του. Γιατί τέχνη δεν είναι μόνο το δικό μου. Ο καθένας έχει την δική του τέχνη, αυτό στο οποίο είναι πολύ καλός. Αλλά για να το βρεί πρέπει να το ψάξει, να δοκιμαστεί με διάφορα πράγματα και να έρθει πολλές φορές αντιμέτωπος με το ερώτημα «αυτός είναι άραγε ο δρόμος μου;». Ακόμα κι’αν όλα γύρω σου υπαγορεύουν πως δεν έχεις επιλογές, δεν είναι έτσι, γιατί πάντα η δύναμη είναι στον άνθρωπο. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Και αν εγκλωβίζεται ο άνθρωπος μέσα στο ίδιο του το μυαλό, τότε είναι εκείνη την στιγμή που οφείλουμε, εσείς γράφοντας, εγώ τραγουδώντας, να ξυπνήσουμε τον κόσμο και του πούμε «Παιδια ξυπνήστε. Είστε σε λάθος δρόμο. Για βάλτε ξανά τα πράγματα κάτω. Ποτέ δεν είναι αργά». Και γω που είμαι σε μια ηλικία, όπου δεν είναι εύκολο να πεις σε ένα άνθρωπο να αλλάξει την ζωή του, σας το λέω πως όχι μόνο είμαι έτοιμη, ειμαι πανέτοιμη, αύριο κιόλας να αλλάξω την ζωή μου. Να κάνω τα πάνω κάτω. Ό,τι δε μου αρέσει. Ό,τι μου αρεσει θα το κρατήσω. Δεν θα αλλάξω την μουσική μου. Δεν θα αλλάξω την σχέση μου με τα πράγματα. Μπορώ όμως να αλλάξω το χώρο που ζω και να μείνω σε ένα μικρότερο σπίτι, να μείνω με νοίκι, να μην έχω καν ιδιοκτησία, δεν με νοιάζει».

 

 

(Με την Δήμητρα Γαλάνη συναντηθήκαμε άνοιξη του 2011)

Back to top